اخلاق رسانه ای و اقدامات روابط روابط عمومی

«مدرسه روابط عمومی»- دکتر حجت الله عباسی در یادداشتی به اخلاق رسانه ای می پردازد. او اخلاق رسانه ای را اینچنین تعریف می کند: «#اخلاق_رسانه_ای به مجموعه ای از موازین اخلاقی و هنجارهای اجتماعی اطلاق می شود که رعایت آنها در کار خبرنگاری و روزنامه نگاری ضروری و اجتناب ناپذیر است.»

وی می نویسد:  اخلاق رسانه ای در ارتباط تنگاتنگ با  قبول مسئولیت اجتماعی در قبال مخاطبان و جامعه و لزوم پاسخگویی به افکار عمومی است. این مهم از طریق جامعه پذیری، قانون گرایی، رقابت عادلانه در فعالیت های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی، رعایت حریم خصوصی و پرهیز از رساندن زیان به دیگران در فعالیت های حرفه ای است.

#اخلاق_رسانه_ای مجموعه ای از نکته های آموختنی برای روزنامه نگاران است که بر مبنای صداقت، بی طرفی و پرهیز از درگیری های مربوط به ضدیت با منافع فردی و جمعی شهروندان استوار هستند. بی طرفی در  کار رسانه ای و رعایت انصاف در تهیه اخبار و گزارش ها به این مفهوم است که در موارد اختلافی تنها دیدگاه یک طرف را نباید انتشار داد.

عنصر«رقابت» در روزنامه نگاری از جمله عوامل مهم مرتبط با اخلاق رسانه ای است. رقابت رسانه ها، برای جذب مخاطب بیشتر، سردبیران را وادار می کند تا خبرنگاران را زیر فشار زمان قرار دهند و رقابت اگر به صورت عادلانه و منصفانه  انجام نشود، موجب سست شدن بنیان های اخلاقی می شود. 

تلاش برای کشف حقیقت، در خدمت مخاطب بودن، دوری از هرگونه پیشنهاد وسوسه انگیز، جلوگیری از اعمال نظر و سانسور برای انحراف حقایق، انتقال بدون تحریف واقعیت ها، پرهیز از دستکاری اطلاعات، رعایت حریم خصوصی افراد، شهامت داشتن در اصلاح اشتباهات، نپذیرفتن هدایا برای درج مطالب تبلیغاتی و ناصحیح، رعایت نکات حرفه ای در فعالیت های مطبوعاتی از جمله موارد مهم در حیطه اخلاق رسانه ای است.

درج اطلاعات نادرست در هر شرایط، استفاده از عکس های جنجال برانگیز، آزار رساندن به دیگران، سرقت ادبی و رونویسی از مطلب دیگران،  نگاه تبعیض آمیز به افراد به دلیل نژاد، رنگ، مذهب، جنسیت، و درج جزئیاتی از خلقیات و خصایص ناپیدای افراد در اخبار و تهیه گزارش از دادگاهها و جرائم تا قبل از محکومیت افراد، از مصادیق نقض اخلاق رسانه ای است.

 احترام قائل شدن برای حقوق، ارزش ها و تصمیم گیریهای اشخاص دیگر، رساندن خیر به دیگران، رعایت عدالت، رعایت تعهدات اخلاقی نسبت به افراد، مشارکت آگاهانه و رضایت آگاهانه افراد در موضوعات رسانه ای، اجتناب از فریب کاری و پنهانکاری، رازداری، اجتناب از تفسیر غیر واقعی اظهارات رسانه ای، پرهیز از تحریف از جمله  اصول اخلاقی حرفه ای در رسانه ها تلقی می شود.

اخبار و اطلاعاتی که از طرق  غیرحرفه ای و مغایر با اخلاق رسانه ای بدست می آیند، اصلآً قابل دفاع و استناد نیستند. خبرنگاران و گزارشگران باید فعالیت خود را با توجه به معیارهای حرفه ای انجام دهند. آنها باید با امانتداری و صداقت به انجام فعالیت روزنامه نگاری بپردازند. موازین اخلاقی حکم می کند که خبرنگاران و گزارشگران در هنگام گردآوری اطلاعات بطور رسمی خود را به منابع خبری معرفی و از پنهان کاری پرهیز کنند. زیرا چنانچه خبرنگاران و گزارشگران بدون اشاره به شغل رسمی و ماموریت خود، اعتماد منابع خبری را جلب کنند و مبادرت به کسب اطلاعات و انتشار بدون اطلاع منبع کنند، در تعارض با اخلاق رسانه ای است.

موضوع دیگری که در همین راستا قابل بیان می باشد، ذینفع بودن است. این موضوع به این معنی خواهد بود که یک گزارشگر یا سردبیر خبری مسئول تهیه گزارشی شود که شخصاً منافعی در آن موضوع دارد. شخصی که به نحوی در فعالیت هایی درگیر شود که مجبور شود از انجام قسمت هایی از وظایف خود در شغل واقعیش دست بکشد یا با صاحبان منافع خاصی، مجبور به مصالحه شود در تضاد با اخلاق رسانه ای است.

فناوری های جدید کاربردهای متضادی دارند. یعنی در عین حالی که منافع زیادی را به ارمغان آورده اند آسیب هایی نیز برای افراد نیز به ارمغان آورده اند. وسایل و تجهیزات جدید امکان ورود غیر مجاز و غیر محسوس به حوزه شخصی افراد را فراهم کرده اند. بکارگیری فن‌اوری های جدید بسیار پیچیده شده و کمتر روزی است که افرادی در گوشه و کنار عالم از ورود به حوزه شخصی خود و افشای اطلاعات شخصی خودشان ننالند.

تکمله مدرسه روابط عمومی: اقدامات روابط عمومی در قبال بی اخلاقی ها

1. آگاهی و آموزش:

افزایش آگاهی خود از اصول اخلاقی روزنامه نگاری: اولین قدم برای مقابله با بی اخلاقی رسانه ها، آگاهی از اصول اخلاقی روزنامه نگاری است. روابط عمومی ها باید با تعهد به این اصول، از انتشار اطلاعات نادرست، گمراه کننده یا مغرضانه خودداری کنند.

آموزش ذینفعان: روابط عمومی ها می توانند با برگزاری کارگاه های آموزشی و ارائه منابع به ذینفعان، مانند کارکنان، مشتریان و رسانه ها، به آنها در مورد اصول اخلاقی روزنامه نگاری آموزش دهند.

2. رصد و گزارش دهی:

رصد رسانه ها: روابط عمومی ها باید به طور فعال رسانه ها را رصد کنند تا موارد بی اخلاقی را شناسایی کنند.

گزارش دهی موارد بی اخلاقی: در صورت مشاهده موارد بی اخلاقی، روابط عمومی ها باید آن را به مراجع ذیصلاح، مانند شورای عالی مطبوعات یا انجمن صنفی روزنامه نگاران، گزارش دهند.

3. تعامل با رسانه ها:

ایجاد روابط قوی با رسانه ها: روابط عمومی ها می توانند با ایجاد روابط قوی با رسانه ها، بر اساس اعتماد و احترام متقابل، به ارتقای اخلاق در روزنامه نگاری کمک کنند.

تشویق به گزارش دهی اخلاقی: روابط عمومی ها می توانند با تشویق رسانه ها به گزارش دهی دقیق، منصفانه و بی طرفانه، به ارتقای اخلاق در روزنامه نگاری کمک کنند.

4. حمایت از روزنامه نگاری با کیفیت:

حمایت از روزنامه نگاران مستقل: روابط عمومی ها می توانند با حمایت از روزنامه نگاران مستقل و باکیفیت، به ارتقای اخلاق در روزنامه نگاری کمک کنند.

حمایت از سازمان های ناظر بر رسانه ها: روابط عمومی ها می توانند با حمایت از سازمان های ناظر بر رسانه ها، مانند شورای عالی مطبوعات، به ارتقای اخلاق در روزنامه نگاری کمک کنند.

5. ارتقای سواد رسانه ای:

آموزش عمومی در مورد سواد رسانه ای: روابط عمومی ها می توانند با آموزش عمومی در مورد سواد رسانه ای، به مردم در تشخیص اطلاعات نادرست، گمراه کننده یا مغرضانه کمک کنند.

حمایت از ابتکارات سواد رسانه ای: روابط عمومی ها می توانند با حمایت از ابتکارات سواد رسانه ای، به ارتقای سطح سواد رسانه ای در جامعه کمک کنند.

با انجام این اقدامات، روابط عمومی ها می توانند به ارتقای اخلاق در رسانه ها و ترویج روزنامه نگاری دقیق، منصفانه و بی طرفانه کمک کنند.

آموزش روابط عمومی یکی از نکات بسیار مهم در قبال رسانه ها است. ما نیز در این مورد با شما هستیم. با ما در تماس باشید.